Inspiratie

Als mensen creatief bezig zijn doen ze dat vanuit een bepaald gevoel van inspiratie. Dit wordt veroorzaakt door een gedachte die de energie geeft waarbij je de behoefte voelt om dit gevoel tot uiting te brengen, zoals musici, kunstenaars, dichters en schrijvers dit doen.

Inspiratie komt voort uit gedachten

Met inspiratie kun je iets moois scheppen als je genoeg basiskennis hebt en voldoende hebt geoefend. Kunstenaars doen vaak alsof hun werk is ontstaan door een moment van bevlogenheid. Maar er wordt vaak aangetoond dat er naast inspiratie jarenlang vele uren van noeste arbeid en vlijt aan ten grondslag hebben gelegen voordat ze met hun inspiratie datgene kunnen maken wat ze in gedachten hebben.

“Genie is één procent inspiratie en negenennegentig procent transpiratie.”

Thomas Alva Edison
Amerikaans uitvinder en oprichter van General Electric 1847 – 1931

Maar wat is inspiratie?

Waar komt het woord vandaan? Vanuit het Latijns vertaald betekent het Spiritus = geest.
In spiritus, betekent: In de geest zijn.

De verschillende woordenboeken zeggen het volgende:

• Het opzuigen van lucht in de longen;
• Een goddelijke ingeving (Latijns: inspiratio);
• Ideeën hebben;
• Een creatieve gedachte hoe je iets moet doen of een klus moet klaren;
• Een toestand waarin je creatief nadenkt en weet hoe je iets goed moet doen;

De letterlijke betekenis is inblazing. Een bewustzijnstoestand of ook wel “bezieling” waarin de kunstenaar over het maximum van zijn scheppend vermogen beschikt en schijnbaar moeiteloos de vormgeving vindt die voor het bedoelde kunstwerk het geschiktst is.

Wat doet inspiratie?

Inspiratie geeft ten eerste de onmiddellijke behoefte je muzikaal of artistiek te willen uitdrukken en geeft daarbij tegelijk de behoefte om ambachtelijke bekwaamheid en vaardigheid te ontwikkelen om die behoefte te kunnen vervullen.

Wanneer een kunstenaar, schrijver, dichter, componist of uitvoerend musicus geïnspireerd is, wil dat zeggen dat de twee deze elementen tot uitdrukking worden gebracht. Dan kan zijn zowel in het vervaardigen van een compositie of een serie schetsen voor een werk, of in een uitvoering. Inspiratie wordt geput uit zowel externe als interne factoren. Inspiratie kan bijvoorbeeld ook door een diep gevoeld eigen innerlijk spiritueel besef gevoed worden.

Waarom is inspiratie zo belangrijk?

Inspiratie is belangrijk omdat het je eigen bron van welzijn is. Je goed voelen begint in het denken. Je brengt hiermee je denken en daardoor heel je energie op een hoger niveau. Je komt dichter bij “je-Zelf”; bij de eenheid van het Universum of God.

Door je geïnspireerd te voelen, voel je je levend, geniet je meer van alle mensen, dieren en dingen om je heen. Je lichaam geneest sneller wanneer het moet herstellen. Als je je goed voelt, profiteert iedereen om je heen hiervan mee, want je straalt dan die hogere energie uit. Het eindresultaat wàt je schildert, is daarom helemaal niet meer belangrijk. Het gaat om het proces er naartoe.

Afleiding

Inspiratie kan verstoord worden door afleiding. Zo kan een musicus die geïnspireerd aan het spelen is plotseling de draad kwijtraken, of vervlakken, of zijn concentratie verliezen. Dat kan door zowel interne als externe factoren komen. Hij kan plotseling aan iets anders denken, de gedachten dwalen af, of iemand in de zaal moet kuchen. Hierdoor kan de stroom van inspiratie verstoord worden. Een componist kan, bij gebrek aan inspiratie, op een dood spoor komen en weet dan niet meer goed hoe verder te componeren. Zo is dat ook bij kunstenaars het geval.

Afleiding kan zich in vele vormen voordoen. Als je administratie moet doen, dan ben je met je linkerhersenhelft bezig met getallen. Vervolgens lukt het dan niet meer om genoeg inspiratie te vinden om daarna te gaan schilderen omdat met een creatief proces de rechterhersenhelft wordt gebruikt.

Een andere oorzaak kan zijn dat het te koud of te warm is in het atelier. Of dat het een dusdanige rommel om je heen is waardoor de gedachten steeds gaan naar, “ik moet eigenlijk eerst opruimen en schoonmaken”, of “ik moet nog boodschappen doen”, of “ik moet mijn mails nog beantwoordden”. Als de telefoon gaat wordt je afgeleid en ben je uit je concentratie waardoor de inspiratiestroom wordt verstoord.

Afleiding voorkomen

Wat kun je doen om afleiding te voorkomen?

Maar….., inspiratie laat zich niet altijd dwingen tot een bepaalde dag of tijdstip en daarom zal je een manier moeten vinden om alles los te laten en opzij te zetten om je creativiteit de vrije loop te kunnen laten. Als je plotseling inspiratie krijgt, dan is er maar een optie: zet je telefoon uit, doe je deur op slot en hang er een briefje op “niet storen, want ik ben aan het werk”. Als je in de flow van inspiratie zit, dan vergeet je de tijd. Je vergeet te eten en te drinken, net zolang totdat je lichaam gaat protesteren. Zorg daarom dat je altijd een fles water naast je hebt staan en een paar boterhammen en een paar appels of bananen die voor het grijpen liggen.

“Wie buiten de waanzin der muzen om tot de poorten der poëzie gaat met het geloof, dat hij op grond van zijn kunstvaardigheid een groot dichter zal zijn, die blijft zelf oningewijd en zijn werk, het werk van de bezonnene, wordt door het oeuvre der waanzinnigen in het duister gesteld.” 

Plato – Grieks filosoof 427 – 347 v.C.

Jouw eigen Muze (=inspiratie) zoeken

In de Griekse Oudheid werd de inspiratie toegeschreven aan een God of aan de muzen en sindsdien is het aanroepen of verwijzen naar de muzen als inspiratiebron een cliché geworden. Soms neemt de geliefde de plaats in van de muze. Ik heb dit voorbeeld vertaald naar de zinnen: Waar word je blij van? Wat inspireert je?

In de 20ste eeuw ontstaat door Freud de opvatting dat inspiratie opwelt uit het onderbewuste. Maar ik zelf heb de ervaring dat je het onderbewustzijn kunt beïnvloeden door bewuste gedachten en acties door heel specifieke oefeningen te doen, die ik je nu zal vertellen.
Het zijn enkele stappen die je kunnen helpen om erachter te komen waar je blij van wordt of waar je inspiratie van krijgt:

1. Schrijf je gedachten op.

Door het opschrijven van alles wat er in je op komt, worden je onderbewuste gedachten bewust gemaakt. Alles wat je al hebt gedacht en opgeschreven, is uit je gedachten verdwenen. Daar zul je niet meer aan te denken. Als je gedachten vrij zijn van dagelijkse beslommeringen, kunnen nieuwe gedachten en ideeën ontstaan. Deze oefening werkt goed als je geblokkeerd bent, geen inspiratie hebt. En helpt ook om uit te zoeken wat het precies is dat je inspiratie geeft, waarna je vervolgens heel doelbewust en actief aan de slag kunt gaan met het scheppen van iets nieuws. Sta een half uur eerder op en schrijf iedere ochtend twee pagina’s in een schrift. Dit mag over alles gaan wat er maar in je opkomt. En laat het niemand anders lezen. Vertel ook niemand wat je hebt opgeschreven. Vergeet daarbij je spellingsfouten, want dat leidt enorm af;

2. Knip een maand lang, iedere dag plaatjes uit tijdschriften die je mooi vindt.

3. Bewaar gedichten die je raken.

Onderzoek na een maand wat je precies raakt door de foto’s op kleur te selecteren, of op onderwerp. Raakt het onderwerp je meer of is het de kleur? Als het om gedichten gaat: wat is het onderwerp van de gedichten? Waar in je lichaam voel je de emoties of de energie als je ze leest?;

4. Plan iedere week een paar uur voor jezelf om uit te gaan.

….Maar neem niemand mee, want dit leidt je af van je doel om inspiratie te vinden. Dit is jouw uitje: jouw eigen muze-dag. Doe dat waar je zin in hebt, ga het bos in, maak een wandeling. Ga winkelen en koop allerlei creatieve knutsels, of een nieuw schetsboek of notebook. Ga naar een museum, of expositie, of naar een concert.

5. Maak een lijst van al je wensen.

Kijk welke wens het makkelijkst te behalen is en onderneem actie om dit daadwerkelijk te gaan doen en vink ze af als je ze hebt gedaan.

6. Maak iedere week een actielijstje.

Neem als leidraad je wensenlijst. Zet in je wekelijkse actielijst wat je de komende week allemaal wilt bereiken of moet doen.

7. Maak een dagelijks lijstje met wat je wilt doen of bereiken.

Neem als leidraad het wekelijkse actielijstje en streep af als je ze hebt gedaan.

Door deze oefeningen te doen zul je al snel merken dat er verschillende dingen met je gebeuren, namelijk:

• Je zult nieuwe dingen over jezelf ontdekken;
• Je zult ontdekken dat bepaalde overtuigingen die je eerder had niet kloppen;
• Je zult nieuwe gedachten en ideeën krijgen die je inspiratie geven;
• Vooral het schrijfproces in de ochtend zorgt ervoor dat je ruimte krijgt in je denken waardoor je rust krijgt in je denken;
• Je komt er ook achter wat je onbewust bezig houdt;
• Je zult bepaalde dingen gaan verwerken en een nieuwe plek gaan geven, omdat je ze van je afschrijft.

De actielijstjes zorgen ervoor dat je ruimte krijgt in je denken, want zodra je de acties hebt afgevinkt kun je het van je afzetten en hoef je er verder niet meer aan te denken. Het volgen van schilderlessen is niet alleen goed voor het ontwikkelen van je schildertechniek, maar zeker ook goed voor het verkrijgen van nieuwe inspiratie, want als je ziet wat anderen scheppen kan dat je enorme inspiratie geven.

Deze tekst is een hoofdstuk uit mijn boek: De Hollandse School – Teken & Schilderlessen.