Welk doek je kiest als ondergrond bij het schilderen, linnen of katoen, lijkt gemakkelijk vanwege het prijsverschil, maar om een goed antwoord te geven op de vraag is de prijs niet het enige argument.
Welke argumenten spelen een rol bij het kiezen van een doek?
- Welk medium
- Formaat
- Kosten
- Duurzaamheid
- Milieu belastbaarheid
Het is belangrijk om te weten wat de eigenschappen van linnen en katoen zijn, en hoe die eigenschappen van pas komen bij het schilderen. Beide materialen zijn een zuiver plantaardig natuurproduct. Wel zijn er duidelijke verschillen in het gebruik als ondergrond. Daarnaast zijn de productieprocessen van linnen en katoen verschillend in hun milieubelasting.
Slijtvast en duurzaam
Linnen is sterker dan katoen. Het is niet alleen slijtvaster en duurzamer, linnen is ook beter bestand tegen scheuren en trekken. Daardoor is linnen meer geschikt om op te spannen, zeker op grote formaten.
Katoen neemt makkelijker vocht op dan linnen en katoen staat dat opgenomen vocht ook weer makkelijker af. Dat brengt twee nadelen met zich mee: bij het telkens weer opnemen van vocht uit de omgeving neemt katoen ook steeds meer vervuiling op, zoals zuren. Bovendien verliest katoen ook makkelijk en vrij snel zijn spanning door die voortdurende vochtopname en afgifte. Zowel tijdens als na het schilderen is het prettig als het doek op spanning blijft en niet snel indeukt. Een linnen doek laat meer technieken toe die het doek zwaar belasten en verliest ook veel minder snel spanning dan een katoenen doek. Natuurlijk is het mogelijk om door uitspieën een katoenen doek op spanning te houden, maar regelmatig uitspieën maakt niet alleen het doek, maar ook het spieraam minder sterk en minder stabiel en op den duur wordt het doek zelfs te groot door het vele uitspieën om netjes in de lijst te passen.
Belastend voor het milieu
Dan is er ook nog het minder bekende, maar niet minder belangrijke aspect van milieubeheer dat een argument kan zijn om voor linnen te kiezen. Bij de teelt van katoen wordt veel gebruikgemaakt van kunstmest en bestrijdingsmiddelen. De teelt van vlas, de enige grondstof voor linnen, is veel minder milieubelastend omdat daarbij nauwelijks kunstmest of bestrijdingsmiddelen nodig zijn.
Samenvattend kunnen we zeggen dat linnen doeken kwalitatief beter zijn dan katoenen doeken. Zeker als je het werk exposeert en verkoopt, is het belangrijk dat de schilderijen er goed blijven uitzien. Linnen verdient dan de voorkeur. Aan de andere kant is voor studies en kleinere formaten een katoenen doek zeker een voordelig en goed bruikbaar alternatief.
– Een fragment uit mijn boek : De Hollandse School – Teken- & Schilderlessen.
