In een winkel voor kunstenaarsbenodigdheden zie je schappen vol met verschillende soorten papier. En als je dan voor het schap staat met losse vellen papier of blokken papier staat, dan weet je misschien niet welk papier je precies moet kiezen. Er is een enorme variëteit aan soorten met diverse structuren, diktes, kleuren en formaten.
Na het lezen van dit blog beschik je over de kennis welke keuzes het meest geschikt zijn voor jouw project.
“Om een voorwerp te tekenen is het niet genoeg om de omtrek, kleur en schaduw van dat voorwerp te kennen, maar men moet dat alles kunnen weergeven.
Om een gedachte uit te drukken, moet die geworden zijn tot denkbeeld. Zo’n beeld moet men leren tekenen.”
MULTATULI – NEDERLANDS SCHRIJVER
(PS. EDUARD DOUWES DEKKER) 1820-1887
Houthoudend en houtvrij papier
De meest gebruikte grondstof voor papier is hout.
Voorbeelden van houthoudend papier zijn:
vellen romandruk, schetsboeken, krantenpapier, sommige verpakkingskartons, houtboard en het papier waarvan pocketboekjes worden gemaakt. De meeste witte papieren zijn houtvrij, zoals tekenpapier, offsetpapier, vrijwel alle kopieerpapier etc. Dat wil nog niet zeggen dat al het houtvrije papier ook zuurvrij is, maar ze bevatten in ieder geval veel minder zuur dan houthoudend papier.
Lompe houdend en katoenpapier
Een nog betere grondstof voor papier is katoen.
Voorbeeld van een zuiver lompenpapier is Fabriano artists aquarelpapier of Arches aquarelpapier. Deze papiersoorten zijn niet alleen geschikt voor aquarel, maar ook geweldig om op te tekenen met grafiet of houtskool.
De kenmerken van papier
Westers teken,- en aquarelpapier zijn er in drie uitvoeringen, te weten:
- Ruw (rough, torchon, grana grosso);
- Mat (CP, cold-pressed, NOT, fin, grana fino);
- Glad (HP, hot-pressed, smooth, satiné, liscia).
Binnen deze categorieën zijn er allerlei variaties denkbaar, doordat de diverse fabrikanten verschillende viltsoorten en eindbehandelingen toepassen. Glad papier loopt uiteen van hoogglanzend tot bijna mat. Sommige soorten ruw papier zijn zo gelijkmatig van structuur dat het net behang lijkt met een telkens terugkerend patroon. Andere hebben een veel gevarieerder en grilliger structuur.
Voor grafisch papier zijn er vergelijkbare categorieën:
- ruw heet textured;
- mat heet velvet, en;
- glad heet satiné.
Absorptie
Als je wilt werken met aquarel moet je van tevoren goed weten wat het absorptievermogen van het papier is. Dit hangt af van zowel de oppervlaktestructuur, maar ook van de dikte van het papier.
De dikte van het papier wordt uitgedrukt als het gewicht per vierkante meter (g/m2). Dit varieert van 12 voor Japans moerbeipapier tot 640 voor dik aquarelkarton. Bij rondzeefpapier wordt de dikte bepaald door de verhouding vezels; water aan de natte kant van de machine en daarnaast door de snelheid waarmee de machine draait.
Papier voor Aquarelleren
Aquarel wordt in dunne lagen aangebracht op een vel papier. De textuur van het papier bepaald hoe een aquarel eruit komt te zien.
Hand geschept papier is de cold-pressed variand en heeft veel structuur.
Hot-pressed papier is glad. Hiermee kan bijna fotorealistisch geschilderd worden.
Coldpressed papier heeft diverse structuren en zorgt voor meer wit in het schilderij.
Omdat met aquarelleren het wit van het papier gebruikt als hoogste licht is het raadzaam om wit papier te gebruiken. Ruw papier geeft vaak een prachtig beeld. Als je ruw papier gebruikt, blijft de verf in de holtes van de ruwe textuur van het papier hangen, daardoor krijg je een levendig beeld omdat er zo ook kleine witte vlekjes ontstaan, waar de verf het papier niet gepakt heeft. Ruw papier wordt vaak gebruikt bij zeegezichten en landschappen. Glad papier, de hot-pressed variant, is meer geschikt voor portretschilderen en voor gedetailleerd schilderen, ook omdat het op glad papier makkelijk is om te gummen.
Bovenstaande tekst is een klein gedeelte uit mijn boek: De Hollandse School – Teken & Schilderlessen.
